Türkiye’de Patent, Marka, Tasarım Tescili Başvuruları: 2024
Marka, patent, faydalı model ve tasarım tescil sistemlerinde 2024 yılına ait başvuru ve tescil verileri yayınlandı. Bu kapsamlı analizde, Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (TÜRKPATENT) açıkladığı istatistikler çerçevesinde her başlık ayrı ayrı incelenmiş, yıllar içindeki değişim grafiklerle desteklenmiştir.
- Marka Başvuruları ve Tescil Oranları
- Patent Başvuruları ve Tescil Sayıları
- Faydalı Model Verileri
- Tasarım Başvuruları ve Tescilleri
- Sonuç ve Değerlendirme
Marka Başvuruları ve Tescil Oranları
2024 Marka Başvuru Verileri:
| Başvuru Türü | Sayı |
|---|---|
| Yerli Başvurular | 170.368 |
| Madrid Protokolü Başvuruları | 7.745 |
| Yabancı (Doğrudan) | 5.477 |
| Toplam | 183.590 |
Tescil Notu:
Tescil sayıları, yalnızca ilgili yılın başvurularını değil, önceki yıllarda yapılmış ve o yıl içinde sonuçlanan başvuruları da içerir.
grafiğe bakıldığında yıllar içerisinde yapılan başvuruların tescil oranlarının düştüğü görülüyor. Her yıl başvuruların tescil edilme oranı biraz daha azalmış. Önceki yıllardaki başvurulara baktığımız zaman anlamlı bir farkın bizim gibi marka vekilleri ile yapılan başvuru sayısındaki fark olduğu görülüyor.
Başvuru sahipleri başvurularında marka vekili desteğinden yararlanmayı azalttıkça başvuruların tescil oranı da yıllar içinde düşme eğilimine girmiş.
Yurtdışına Madrid Sistemi Üzerinden Yapılan Başvurular:
| Yıl | Başvuru Sayısı |
| 2020 | 1.601 |
| 2021 | 1.933 |
| 2022 | 2.343 |
| 2023 | 2.268 |
| 2024 | 2.148 |
Türkiye’den Madrid Protokolü aracılığıyla yurtdışına yapılan başvurular, 2022’de zirve yaptıktan sonra yaklaşık olarak o seviyede bir istikrar sağlamış gibi görünüyor.
Patent Başvuruları ve Tescilleri
2024 Patent Başvuru Verileri:
| Başvuru Türü | Sayı |
| Yerli Başvurular | 9.866 |
| Yerlilerin PCT Ulusal Aşama Başvuruları | 138 |
| Yerlilerin Avrupa Patentlerinin Türkiye Kaydı (Validasyon) | 182 |
| Doğrudan Yabancı Başvuru | 107 |
| Yabancıların PCT Ulusal Aşama Başvuruları | 240 |
| Yabancıların Avrupa Patentlerinin Türkiye Kaydı (Validasyon) | 8106 |
| Toplam | 18.639 |
2024 Patent Tescil Verileri:
| Başvuru Türü | Sayı |
| Yerli Başvurular | 3.390 |
| Yabancı Başvurular | 8122 |
| Toplam | 11.512 |
2024 yılında yapılan başvuruların çok büyük bir bölümü sonraki yıllarda tescil edilecek ya da çeşitli sebeplerle tamamlanamayacak. Belirli bir yıldaki başvuru sayıları ile tescil sayılarının birbirleri ile ilişkisi bulunmuyor.
Dikkat edilecek diğer bir unsur tescil edilmiş patentlerin çok büyük bölümü (Yaklaşık %70) yabancıların Türkiye tescilleri. Yerli patent başvurularının yıllık dağılımı ile yerli patent tescillerinin yıllık rakamları arasında bir uçurum bulunuyor. Bunun çeşitli sebepleri var:
- Yerli başvuruların çok büyük bölümü dikkatli bir ön araştırma yapılmadan gerçekleştiriliyor. Dolayısıyla araştırma inceleme raporlarının olumsuz gelmesi sebebiyle tescil edilemiyor.
- Son yıllarda markalarda olduğu gibi patent ve faydalı model başvurularında da bu konuda uzmanlaşmış patent vekillerinin desteği alınmadan çok sayıda başvuru yapılıyor. Uzman patent vekili gözetiminde yapılmayan başvurular sonu gelmeyen düzeltme yazıları, yapılması gereken işlerin süresinde yapılmaması gibi sebeplerle ilerleyemiyor ve bu durum tescil sayısını olumsuz olarak etkiliyor.
- Bir patent başvurusu en az üç inceleme sürecinden geçiyor:
- Başvurunun formel incelemesi
- Tekniğin bilinen durumunun araştırıldığı araştırma raporu aşaması
- Patentlenebilirliğin değerlendirildiği inceleme raporu aşaması ( bu aşama ihtiyaç halinde üç kez tekrarlanabiliyor)
Bu süreçler Türk Patent Kurumu üzerinde çok büyük bir iş yükü oluşturmuş durumda ve bir yandan da yeni başvurular gelmeye devam ediyor. Kurumun bu yükten kurtulabilmesi için patent inceleme uzmanı sayısının acil olarak arttırılması gerekiyor. Başvuru ve tescil sayısı arasında büyümekte olan bir açıklık olmasının ana sebeplerinden biri uzman personel eksiliği.
Yerlilerin Diğer Ülkelerde Başvuruları
2024 Yayınlanan Başvurular:
| Başvuru Türü | Sayı |
| PCT Üzerinden Uluslararası Başvurular | 1.921 |
| EPC Avrupa Patenti Başvuruları | 891 |
| Toplam | 2.812 |
Verilere başvuru sayıları bakımından ulaşamadığımız için uluslararası araştırma portalında yıllara göre yayınlanmış başvuruları dikkate larak yaptığımız analizde yapılan Avrupa Patenti başvurularında genel olarak bir istikrar gözlemlerken Patent İşbirliği nlaşması (PCT) kapsamında yapılan başvurularda bir sıçrama gözlemledik. Önceki yıllarda 1600 civarında olan yayın sayısı 2024 yılında %20 civarında artışla 2000’e yaklaşmış.
Faydalı Model Başvuruları
2024 Verileri:
| Başvuru Türü | Sayı |
| Yerli Başvurular | 3.074 |
| Yabancı Başvurular | 44 |
| Toplam | 3.118 |
Faydalı model sisteminin neredeyse tamamı yerli kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir. Tescil sayıları da bu dağılıma paralel şekilde seyrediyor.
Faydalı Model Tescilleri
2024 Verileri:
| Başvuru Türü | Sayı |
| Yerli Başvurular | 2.911 |
| Yabancı Başvurular | 85 |
| Toplam | 2.996 |
Faydalı model sisteminin kullanımında nispeten bir istikrar görülüyor. Başvuru sayıları ile tescil sayıları arasında makul düzeyde bir fark var. Burada tekrar hatırlatmakta yarar var; 2024 yılında tescil edilen faydalı modellerin çok büyük bölümü önceki yıllarda yapılan başvurulardan oluşuyor. Türk Patent Kurumu’nun bir araştırma raporunu hazırlama süresi ortalama 16-20 ay. Dolayısıyla 2024 yılında yapılmış başvuruların çok büyük kısmı araştırma raporlarının hazırlanmasını bekliyor.
Grafikten yıllar içinde faydalı model tescilleri ile başvuru sayıları arasında bir açıklık oluştuğu görülüyor. Bunun ana sebeplerinden biri 2017 yılında yapılan yasa değişikliği ile faydalı model başvurularına da araştırma raporu zorunluluğu getirilmesi. araştırma raporu zorunluluğu faydalı model başvurusu sayısının azalmasında etkili oldu.
Yasa değişikliğinin ardından devam eden faydalı modeller için olumsuz araştırma raporları geldikçe bu durum başvuru motivasyonunu da düşürdü. Son yıllarda buluşçular her ikisinde de araştırma süreci olduğu ve patentin tescil edilmesi durumunda daha avantajlı olması sebepleriyle patent başvurularını tercih etmeye başladı.
Aslında her iki tescil yolunun da avantajları bulunuyor ve sürecin ilerleme şekline bakılarak patent vekili ile uygun olan tescil yoluna karar vermek mümkün. Bazı durumlarda bölünmeye gidilerek farklı istem setleri ile hem faydalı model ve hem de patent tescili elde etme ihtimali olabiliyor.
Tasarım Başvuruları ve Tescilleri
2024 Tasarım Verileri:
| Tür | Sayı |
| Başvuru Dosya Sayısı | 12.523 |
| Başvurulan Tasarım Sayısı | 46.001 |
| Tescil Edilen Dosya Sayısı | 11.989 |
| Tescil Edilen Tasarım Sayısı | 42.695 |
Tasarım sisteminde dosya ve tasarım sayıları arasındaki fark, bir dosya içinde birden fazla tasarım bildirilebilmesinden kaynaklanmaktadır.
Son yıllarda yurtdışında tasarım tescili başvuruları eğer söz konusu ülke sisteme dahil ise genellikle Lahey Sistemi kullanılarak yapılıyor. Lahey sistemi kullanılarak Türkiye’den yapılan tasarım tescili başvurularına bakıldığında ülke bir yılda 151 adet tasarım için başvuru yapıldığı görülüyor. Bu rakam dosya sayısı değil. Aynı sürede 46.000 tasarım için yurtiçinde başvuru yapıldığı düşünülünce rakamlar arasındaki orantısızlık biraz daha fark ediliyor.
Grafiğe baktığımız zaman2020’den itibaren önce sert bir yükseliş ve devamında sert bir düşüş olduğu görülüyor. Bu yükselme ve düşmede özellikle kamudan yapılan tasarım tescili başvurularının yarattığı dönemsel yoğunluk etkili oldu. Özellikle eğitim kurumları ve bilim sanat merkezleri ile yapılan çok sayıda başvuru bir sıçrama yaratırken 2024 yılında başvuru sayılarının kendi mecrasına geri döndüğü görülüyor.
Bazı yıllarda tescil sayılarının başvuru sayılarından yüksek olduğu görülüyor. Bu bir hesaplama hatası değil önceki yıldan kalan tamamlanmamış işlerin sonraki yılda tamamlanmasının bir sonucu. Tasarım tescillerinde inceleme süreçleri daha basit olduğundan Kurum üzerinde patent faydalı modellerde olduğu gibi bir yük yaratmıyor. O sebeple başvuru ve tamamlanan tescil sayılarının birbirine yakın olarak gerçekleşiyor.
Türk Patent istatistikleri arasında daha detaylı incelemeler için buraya tıklayın.
Marka, patent, faydalı model tasarım tescil konularında bilgi için bize ulaşın.