Tasarım Tescillerinde Teklik ve Tutarlılık Zorunluluğu: Orgatex GmbH & Co. KG Kararı
Avrupa Birliği Genel Mahkemesi’nin 23 Ekim 2024 tarihli kararı (T-25/23), tasarım tescilleriyle ilgili önemli bir noktaya ışık tutmuş oldu. Konu Türkiye dışından olsa da dikkate almamız gerekiyor. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yayınlanan marka ve tasarım inceleme klavuzlarına bakıldığında Avrupa Birliği ile uyum sağlanmasının bir amaç olarak ifade edildiği görülüyor. Nitekim Marka Kullanım İspatı Klavuzu’nda şu ifade yer alıyor:
“… Bu nedenle, getirilen yeni düzenlemenin AB mevzuatı ve uygulamaları ile uyum sağlanması amacını da taşıdığı söylenebilir.”
Biz de bu sbeple ve gelecekte Türkiye’de de karşılaşma ihtimali olan EUIPO kararlarını dikkatle takip ediyoruz.
Orgatex GmbH & Co. KG adına kayıtlı bir Topluluk tasarımının iptal edilmesiyle ilgili bu karar, tasarımların tekliği (unicity) ve tutarlılığı üzerine odaklanıyor. Aşağıda bu kararın ayrıntıları, önemli gerekçeleri ve gelecekteki tasarım tescilleri için çıkarılacak dersleri özetledik.
Arka Plan
Orgatex GmbH & Co. KG, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’nde (EUIPO) kayıtlı bir Topluluk tasarımına sahipti. Ancak, bu tasarımın tutarlı olmadığı ve çelişkili görünümler içerdiği gerekçesiyle iptal başvurusu yapılmış. Ardından, EUIPO Temyiz Kurulu, 17 Kasım 2022 tarihli kararıyla tasarımın tescilinin iptaline karar vermiş. Bu karar, tasarımın 6/2002 sayılı Topluluk Tasarımı Yönetmeliği’nin 3(a) maddesi kapsamında “tek bir tasarımı temsil etmediği” ve “görünümlerin tutarlı olmadığı” gerekçesine dayandırılmış.
Orgatex GmbH, bu karara karşı Genel Mahkeme’ye itiraz etmiş. Sonuçta, mahkeme, EUIPO’nun kararını yerinde bulmuş ve tasarımın iptalini onaylamış.
Kararın Kilit Noktaları
- Teklik (Unicity) ve Tutarlılık Gerekliliği
Mahkeme, kararında 6/2002 sayılı Yönetmelik’in 3(a) maddesine göre bir tasarımın “tek bir ürünün görünümünü temsil etmesi” gerektiğini vurgulamış.“Tasarım, çelişkili veya birbirinden farklı görünümler sunuyorsa, bu durumda birden fazla tasarımı temsil ediyor olabilir. Bu, tescilin iptali için yeterli bir gerekçedir.” - Görünümlerin Tutarlı Olması EUIPO Temyiz Kurulu, tasarımın dört görünümünü (1.1, 1.2, 1.3 ve 1.4) değerlendirmiş ve bu görünümler arasında çelişkiler bulmuş. Kararda şu hususlar öne çıkarılmış:
- İç ve dış çizgilerdeki farklılıklar.
- Gölge efektlerinin ve aydınlatma farklılıklarının tutarsız olması.
Bazı görünümlerde kontur çizgilerinin eksik veya belirgin olmaması.
Mahkeme’nin de kararında belirttiği gibi,
“The requirement that the views be consistent implies that all the views show the appearance of one and the same product. Inconsistencies or contradictions between the filed views may lead to the conclusion that the representation shows different products.” (Kararın 39. paragrafı.)
“Görsellerin tutarlı olması gerekliliği, tüm görsellerin aynı ürünün görünümünü gösterdiği anlamına gelir. Dosyalanan görseller arasındaki tutarsızlıklar veya çelişkiler, görselin farklı ürünler gösterdiği sonucuna yol açabilir.” (Kararın 39. paragrafı.)
- İki Farklı Hipotezin Değerlendirilmesi Temyiz Kurulu, iki farklı hipotezi incelemiş:
- Hipotez 1: Görünümler 1.1 ve 1.2, tasarımın ön yüzünü; 1.3 ve 1.4 ise arka yüzünü temsil ediyor ise.
- Hipotez 2: Görünüm 1.1 ön yüzü, 1.2, 1.3 ve 1.4 ise arka yüzü temsil ediyor ise.
Her iki hipotez de çelişkiler nedeniyle reddedilmiş. Mahkeme,
“Views 1.1 and 1.2 and views 1.3 and 1.4 do not show a unitary design, with the result that the contested design has been entered in the EUIPO register in breach of Article 3(a) of Regulation No 6/2002.”
“Görsel 1.1 ve 1.2 ile görsel 1.3 ve 1.4 birleşik bir tasarım göstermemektedir, bunun sonucunda itiraz edilen tasarım, 6/2002 sayılı Tüzüğün 3(a) maddesi ihlal edilerek EUIPO siciline kaydedilmiştir.”
1.1
1.2
1.3
1.4
- Işık ve Gölge Efektleri Orgatex GmbH, gölgelerdeki farklılıkların çekim açısından veya aydınlatma koşullarından kaynaklandığını savunmuş. Ancak Mahkeme,”There was no light source which would prevent a different reproduction of one and the same colour.” (Kararın 74. paragrafı)
“Tek bir rengin farklı şekilde yeniden üretilmesini açıklayabilecek bir ışık kaynağı mevcut değildi.”
ifadesiyle bu savunmayı reddetmiş. Ayrıca, bilgisayar destekli tasarımlar için bir ışık kaynağı gerekliliğinin olmadığını belirtmiş.
- Görünümlerde Kontur Hataları Görünümler arasındaki kontur farklılıkları da çelişki yaratmış. Örneğin, 1.2 ve 1.4 görünümlerindeki kontur çizgilerinin biri kesikli, diğeri ise düz olarak yukarıda görülüyor. Mahkeme bu durumu “insoluble inconsistency” olarak tanımlamış ve tasarımın tek bir ürünü temsil etmediğini vurgulamış.
Mahkeme’nin Sonuçları
Mahkeme, tasarımın 6/2002 sayılı Yönetmelik’in 3(a) maddesine aykırı olduğuna karar vermiş. Bu gerekçelerle, tasarım tescili iptal edilmiş.
Şu ifadeler karardaki kilit noktaları özetlemektedir:
- “The views constituting the representation as a whole are insolubly inconsistent or insurmountably contradictory, so that the appearance of a single product cannot be determined.”
“Bir bütün olarak tasarımı ifade eden görseller çözümsüz bir biçimde tutarsız veya aşılmaz bir biçimde çelişkilidir, öyle ki tek bir ürünün görünümü olarak tanımlanamaz.” - “The registration of a design depends on objective and specific criteria, intended to verify whether the design at issue does not fall within a ground for invalidity.”
“Bir tasarımın tescili, söz konusu tasarımın hükümsüzlük nedenleri arasında yer alıp almadığının tespitini amaçlayan objektif ve belirli kriterlere bağlıdır.”
Tasarımcılar ve Marka Patent Vekilleri İçin Dersler
Bu karar, tasarım tescilleri için önemli dersler sunuyor:
- Görsellerin Tutarlılığına Dikkat Edin
- Farklı açılardan çekilen resimler birbiriyle tutarlı olmalıdır. Gölge ve kontur farklılıkları kayıt işlemini tehlikeye atabilir.
- Bilgisayar Destekli Tasarımlarda Işıklandırma
- Sanal ortamlarda kullanılan görüntüler için özellikle ışık kaynaklarına dikkat edilmelidir. Gölgeler, parlaklıklar tescilde soruna sebep olabilir.
- Görünümler Açıkça Belirgin Olmalı
- Tasarımların neyi temsil ettiği açıkça belli olmalı. Tasarım her açıdan çelişkisiz bir şekilde sunulmalı.
Tasarım Tescilleri hakkında daha detaylı bilgi için bize ulaşın.